Czy ogłaszając upadłość stracisz „dach nad głową”?
Zasadą jest, iż wszystkie nieruchomości upadłego wchodzą do masy upadłości. Wiele osób zadaje
więc sobie pytanie, jak nie stracić mieszkania ogłaszając upadłość? Czy jest w ogóle możliwe
zachowanie mieszkania przy upadłości?
Zgodnie z przepisami z dniem ogłoszenia upadłości zarząd nad nieruchomością przejmuje syndyk.
Po ogłoszeniu upadłości upadły nie może już więc nią rozporządzać: nie może jej sprzedać, darować czy
wynająć. Należąca do upadłego nieruchomość podlega sprzedaży przez Syndyka, a uzyskana kwota zostanie przeznaczona na zaspokojenie wierzycieli upadłego. Warto pamiętać, że upadły może wraz z
wnioskiem o ogłoszenie upadłości złożyć wniosek o sprzedaż mieszkania na rzecz określonej osoby –
jest to tzw. pre-pack. Więcej na ten temat znajdą Państwo w kolejnym artykule.
Czy syndyk może wyrzucić z domu lub z mieszkania?
Wiele osób martwi się, czy ogłoszeniu upadłości dalej będą mogły zamieszkiwać w mieszkaniu
stanowiącym ich własność. Odpowiedź brzmi: tak. Razem z upadłym mogą zamieszkiwać także osoby
mu bliskie – pod warunkiem zamieszkiwania w danej nieruchomości w momencie ogłoszenia
upadłości. Oczywiście będzie to możliwe jedynie do czasu przeprowadzenia procedury sprzedaży
mieszkania przez syndyka.
Upadłość konsumencka a wynajem mieszkania
Uprawnieniem upadłego jest także złożenie wniosku o wydzielenie z ceny uzyskanej ze sprzedaży
nieruchomości kwoty na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego lub osób pozostających na
jego utrzymaniu. W takiej sytuacji z sumy uzyskanej ze sprzedaży mieszkania wydziela się upadłemu
kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej
miejscowości za okres od 12 do 24 miesięcy.
Upadłemu przysługuje także prawo do wnioskowania o zaliczkę na poczet kwoty potrzebnej na
zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, jeżeli mieszkanie nie zostało jeszcze zbyte, a w masie
upadłości znajdują się niezbędne środki.
Upadłość konsumencka a współwłasność mieszkania
Również udział (część, która przysługuje upadłemu) w nieruchomości wchodzi do masy upadłości i
podlega sprzedaży. Syndyk ma także uprawnienie do złożenia wniosku o zniesienie współwłasności
nieruchomości (np. domu z działką). W takim przypadku możliwe są następujące rozwiązania:
zniesienie współwłasności poprzez podział rzeczy wspólnej (np. na dwie odrębne nieruchomości) lub
przyznanie całego prawa jednemu współwłaścicielowi, z obowiązkiem spłaty drugiego (w tym
przypadku z obowiązkiem spłaty upadłego).
Upadłość konsumencka a współwłasność małżeńska mieszkania
W przypadku, gdy mieszkanie wchodzi do majątku wspólnego małżonków (współwłasność
mieszkania wynika z małżeńskiej wspólności majątkowej), co do zasady cała nieruchomość wejdzie
do masy upadłości, a małżonek będzie mógł dokonać zgłoszenia swojej wierzytelności w ramach
postępowania upadłościowego.
Wyłączenie mieszkania z masy upadłości
Syndyk może złożyć wniosek o wyłączenie nieruchomości z masy upadłości. Dzieje się tak w sytuacji,
gdy pomimo wielu prób nie może znaleźć nabywcy na sprzedaż mieszkania. Taka sytuacja bardzo
rzadko dotyczy całych nieruchomości, gdzie przy kolejnych obniżkach ceny zazwyczaj udaje się
znaleźć kupca. W praktyce dużo częściej zdarza się natomiast wyłączenie z masy upadłości udziału w
nieruchomości, szczególnie, jeżeli jest on niewielki. Wyłączenie udziału z masy upadłości ma ten
skutek, że syndyk nie musi już go sprzedawać. Udział pozostanie w majątku upadłego, a
postępowanie upadłościowe będzie się toczyć dalej.
Upadłość konsumencka a spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego
W skład masy upadłości nie wchodzi spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego w
spółdzielni mieszkaniowej. Jest to bowiem prawo niezbywalne i nie podlega egzekucji. Syndyk nie
może go zatem sprzedać.
Upadłość konsumencka a mieszkanie w TBS
Mieszkanie w TBS w upadłości konsumenckiej nie wchodzi w skład masy upadłości. Co więcej,
wierzytelność upadłego z tytułu partycypacji w kosztach budowy powstaje dopiero z chwilą
zakończenia najmu i opróżnienia lokalu. Dopiero zatem po rozwiązaniu umowy z TBS możliwe jest
dokonanie przez syndyka zajęcia kwoty partycypacji.
Jeżeli interesują Państwa bieżące treści z zakresu prawa upadłościowego, zapraszam do kolejnych
wpisów na blogu i polubienia profilu Kancelarii na Facebooku.